Emre ERGÜL
Merkezi Hindistan’da bulunan 6Wresearch, niş ve gelişmekte olan pazarlarda uzmanlaşmış küresel bir pazar araştırma ve danışmanlık firması… Şirketin bu yıl yayınladığı küresel raporlardan biri de Türkiye’deki yat pazarıyla ilgili. “Türkiye Yat Pazarı 2024- 2030” adlı rapor, ülkede son yıllarda artan yat sahipliğini, farklı deneyimler için yapılan yat kiralamalarını ve yat inşaasında dünya genelinde söz sahibi olan tersaneleri mercek altına alıyor. Rapora geçmeden önce bazı terim ve rakamları ortaya koyalım.
“Tekne,” küçük, kısa mesafeli seyahatler için kullanılan deniz araçlarına denir. Genel kabul olarak 14 metre üzerindeki, lüks teknelere “yat” deniliyor. 30 metre üzerinde olan mürettebatlı motor ve yelkenliler de “süper yat” olarak adlandırılır. Türk Loydu verilerine göre, 2022 yılı Türkiye yat pazarı için önemli bir yıl oldu. Üretilen 161 yeni süper yat ile Türkiye’deki süper yat sayısı 5 bin 500 barajını geçti. Rakam 5 bin 555’e ulaştı… 2023’te 30 metre üzeri 350 süper yatın teslim edilmesi planlanıyordu ancak bunların yüzde 45’inin teslimatı bu yıla ertelendi. 2023’te bu segmentteki yatlar filosuna 190 yeni süper yat daha eklendi. Türk Loydu’na göre, “Bu teslimat sayısı, son 10 yılda görülen seviyenin oldukça üzerinde.”
6Wresearch’ün raporuna göre de bu veriler, ileriki yıllarda katlanarak artacak. “Deneyimsel seyahatlere olan talebin artmasıyla birlikte Türkiye yat pazarının önümüzdeki yıllarda ilgi göreceği tahmin ediliyor” diye başlayan rapor şöyle devam ediyor: “Bu durum, yat tur operatörlerine geleceğe yönelik kaçış planları arayan kişilere yönelik fırsatlar yaratacak. Çevre dostu ve sürdürülebilir turizme odaklanarak ülkenin yat turizmi pazarını daha da genişletmeye yönelik bir açılım var. Türk oyuncular, ülkenin doğal güzelliğini ve sakin kıyı manzaralarını öne çıkaran sürdürülebilir yatçılık güzergâhları sunarak bundan yararlanabilirler.
Ayrıca, Türkiye yat endüstrisinde ortaya çıkan trendler, çevre dostu ve sürdürülebilir yatçılık çözümlerine yönelik artan talebin altını çiziyor. Bu değişim büyük ölçüde tüketicilerin çevre bilincinin artması ve üreticilerin hibrit tahrik sistemleri ve inşaatta eko-malzemeler gibi yeşil teknolojilerle yenilik yapmaya teşvik etmesinden kaynaklanıyor. Ek olarak, müşterilerin kişisel tarzlarını ve tercihlerini yansıtan benzersiz, kişiye özel deneyimler ve tasarımlar arayışında oldukları, kişiselleştirme konusunda da yükselen bir trend var.”
Artışın arkasında 3 neden var
6Wresearch’e göre Türkiye yat pazarı, 2024- 2030 döneminde yüzde 13.7’lik bir Bileşik Büyüme Oranı ile büyüyecek. Hindistan merkezli araştırma şirketi, Türkiye yat pazarının büyümesini sağlayan 3 faktör olduğuna dikkat çekiyor. İlk faktör, hükümetin kıyı turizmini teşvik etme çabaları… İkinci itici güç, ülkede turizmin ve Türkiye’ye gelen turist sayısının yıllar geçtikçe artması… Üçüncü ve son neden de benzersiz ve lüks deneyimler arayan yüksek net değerli bireylerin gelmesi… “Piyasa son yıllarda siyasi istikrarsızlık, ekonomik gerileme ve mevcut salgın gibi bazı zorluklarla karşı karşıya kalsa da, Türkiye yat pazarı dirençli kalmayı sürdürdü” denilen rapora göre, “Türkiye yat sektörü yeni ortaya çıkan birkaç trende tanık oluyor. O trendlerin başında da lüks yat kiralama şirketlerinin 2024’te Akdeniz’e güçlü bir geri dönüş yapacak olması…”
‘Yat sahipleri maddi fayda sağladı’
6Wresearch şirketi, raporunda Türkiye yat pazarının büyümesiyle ilgili olarak Ankara’ya alkış tutuyor: “Hükümet, ülkenin kıyı turizmi endüstrisine geniş destek sağlıyor, uluslararası turizmi ve bu sektördeki yatırımları teşvik etmek için birçok girişim başlatıyor. Bu girişimlerden biri, Türkiye’yi iki yıla kadar ziyaret eden yabancı bayraklı yatlara vergi muafiyeti getirilerek, charter şirketlerine ve yat sahiplerine maddi fayda sağlanması oldu. Hükümetin doğa turizmini ve sürdürülebilir turizmi geliştirme girişimi, ülkedeki yat turizmini daha da etkileyecektir.”
‘Türk yat üreticileri, köklü uluslararası markalarla yakın rekabet içinde’
“Türkiye Yat Pazarı 2024-2030” raporunda alkış tutulan bir diğer kesim de Türkiye’deki yerli yat üreticileri… “Türkiye yat endüstrisi, her biri benzersiz bir işçilik, tasarım ve yenilik karışımını ön plana çıkaran yerel ve küresel oyuncuların canlı bir karışımıyla karakterize ediliyor” denilen rapora göre, “özel yapım tasarımları ve olağanüstü kaliteleriyle tanınan” yerli Türk yat üreticileri, pazarın çeşitli segmentlerine hitap eden geniş bir model yelpazesi sunan “köklü uluslararası markalarla yakın rekabet içinde.” Bu rekabetin “sağlıklı” olarak tanımlandığı raporda, “Türkiye’deki marina hizmetleri genişliyor; tesisler bakım, onarım ve konaklama da dahil olmak üzere kapsamlı hizmetler sağlamak üzere sürekli olarak geliştiriliyor ve böylece bölgedeki genel yatçılık deneyimi artıyor” denildi.
“Mevcut kararlılık, yatçıları pazara çekecek”
6Wresearch’ün raporu, Türkiye’deki yat pazarının geleceğinin umut verici göründüğünü öne sürüyor. Neden olarak da hükümetin, kısıtlamaları hafifleterek; yat üreticileri ve operatörlerine destek sağlayarak yat endüstrisini düzene koymak için çalışmaya devam etmesi gösteriliyor: “Ayrıca, ülkenin turizm endüstrisini genişletme konusundaki kararlılığı, daha fazla yat alıcısı ve kiracıyı pazara çekmeye devam edecek.”
